|
|
 |
Entretien avec un journaliste du quotidien national “Radikal“, journal politiquement “engagé“(!!!), 28/02/2004 :
|
Kanuni’nin bilinmeyen arkadas¸ı
Fransız ressam Gilbert Caty, hayali çizgi roman kahramanı René d’Azur’un Kanuni Sultan Süleyman’la arkadas¸lık hikâyesini anlattıg˘ı çalıs¸malarını I˙stanbul’da sergiliyor
28/02/2004 (170 defa okundu)
SELI˙N MORBOYACI
Çin, Kore, Japonya, Hindistan, Türkiye ve Fransa’dan çok sayıda sanatçıyı bir araya getiren, konsepti yolculuk olan S¸ahane Seyahat Acentası adlı sergi 3 Nisan’a kadar Borusan Sanat Galerisi’nde sergileniyor. Kanuni Sultan Süleyman’la René d’Azur’un tarih kitaplarına yansımayan, yalnızca Fransız sanatçı Gilbert Caty’nin hayal gücüyle beslenen arkadas¸lık hikâyesi serginin ilginç çalıs¸malarından.
Kim bu René d’Azur? Hangi diyarlardan gelmis¸, neye benziyor ve Kanuni’yle nasıl bir ilis¸ki kuruyor? Gilbert Caty, «Hayatımı, René’nin hikâyelerini yazmakla geçiriyorum. Her sergide, onun hayatının bir parçasını, yaptıg˘ı yolculuklardan birini anlatıyorum. René, bir çizgi film kahramanı, ama çizilmis¸ deg˘il, Indiana Jones gibi uydurulmus¸ bir kimlik. Çizim yerine videolarla, sesler ve heykeller aracılıg˘ıyla s¸ekillenmis¸ bir karakter,» diyor. Kristof Kolomb’un Amerika’yı kes¸fettig˘i gün dog˘mus¸ René. Sanat, müzik ve sosyal bilimler alanında bulus¸lar yapan bir dâhi. Leonardo da Vinci’nin de ög˘rencisi... 16. yüzyıla göre devrimci bir ruha sahip. Ataları 30 bin yıl önce Sibirya’da yas¸amıs¸. Bir gezgin aynı zamanda. Dünyanın dört bir yanına yolculuk ediyor. I˙s¸te tam da René’nin Türkiye’ye yaptıg˘ı ziyaret üzerine oturtulmus¸ Caty’nin sergideki yapıtları. Caty, kahramanıyla Süleyman arasındaki hayali ilis¸kiye tarihsel bir altyapı kazandırmak için tarih kitapları okumus¸. Sonuç, hayalle gerçeg˘in iç içe geçtig˘i bir âlem, kitaplarda saklı kalan tarihi olaylara yeni bir boyut kazandıran sevimli bir kahramanın maceraları.
Yapıtlardan birinde Noel Baba giysili René elleri belinde... Arka fonda militarizmin simgesi bir desen var. Süleyman’ın onun için yazdıg˘ı bir s¸iir (arapça ve Fransızca) göze çarpıyor... Caty, «Elbette s¸iir René için yazılmadı. Tarih kitaplarını karıs¸tırırken Arapça yazılmıs¸, içinde
‘yeniden dog˘us¸’ (renaissance) ve gök (Azur: gök mavisi) kelimelerinin geçtig˘i bir s¸iir buldum. Yeniden dog˘us¸un yerine René, gök kelimesinin yerine ise Azur’ü koydum, ortaya René d’Azur için kaleme alınmıs¸ bir s¸iir çıktı. Sergide Süleyman’ın René I˙çin Gazeli adlı resimde konu ediliyor bu hikâye,» diyor.
Sanatçıya göre ikisinin dostlug˘u eskiye dayanıyor. Kahramanı her yaz, Osmanlı sarayında arkadas¸ı Süleyman’la iki ay geçiriyor. Bu arada Alman
I˙mparatoru S¸arklen’e kars¸ı birlik olmak ve Osmanlı’yla kültürel ilis¸kiler kurmak için, I. François, Süleyman’ın da dostu oldug˘unu bildig˘i René’yi bir elçilik heyetiyle I˙stanbul’a gönderiyor.
 |
 |
| Gilbert Caty, hayali kahramanı gezgin René gibi Noel Baba giysisiyle dolas¸ıyor. Fotog'raflar Emre Boztepe |
Caty’nin, I˙stanbul’da sanatseverlerle paylas¸tıg˘ı bir bas¸ka resim de Diplomatik Temsilciler. Terörist Noel Baba kıyafetiyle bir elektrik süpürgesi üzerinde, uçarak, yeniçerilerden olus¸an elçilik heyetiyle Osmanlı topraklarına gelen René d’Azur «Kaos bizimle olsun,» diye bag˘ırıyor.
Tüketim, terörizm ve Noel Baba
50x50 cm’lik formatlarda bir dizi resim halinde ifade edilen Caty’nin hikâyelerinde, kahramanımız terörist Noel Baba kıyafeti içinde yolculug˘unu sürdürüyor. René, Diplomatik Temsilciler adlı resimde, elektrik süpürgesinin üzerinde, yeniçerilere kılavuzluk ediyor. René’nin Çocukları’nda ise kahramanımız, kırmızı giysiler içindeki çocuklara taçlar dag˘ıtıyor ve onlara ‘Kral Olun’ diye sesleniyor. Caty, terorist Noel Baba’nın anlamını ise s¸öyle anlatıyor: «Eg˘er hayatta bir s¸eyden korkulması gerekiyorsa, terörizmden çok Noel Baba’dan korkulmalı. Terörizm çok kötü birs¸ey, fakat bizi hâkimiyeti altına alan tüketim toplumunda, çocuklara her istediklerinin alınması dog˘ru bir s¸ey deg˘il. Benim bu resimlerle vermek istedig˘im mesaj, yıllar önce Kanuni Sultan Süleyman ile René arasında kurulmus¸ olan kardes¸lik ve dostluk ilis¸kisinin günümüzde de devam edebilmesi.»
Ressam kahramanının hikâyelerini gittig˘i yerlerin tarihiyle besliyor. Eg˘er I˙stanbul’daki sergiye davet edilmeseymis¸ René ile Osmanlı sultanının arkadas¸lıg˘ı yazılamazmıs¸.
Altın renkli taç
Caty, tıpkı René gibi, kendisine yeni bir hikâyenin kapılarını açtıran yolculuklar yapıyor. Kahramanı için hikâye tasarlarken aslında kendi kendini kes¸fediyor. Caty, Noel Baba kıyafeti içinde, yarattıg˘ı hikâyelerle ve kahramanının kimlig˘iyle özdes¸les¸ircesine, ziyaretçileri kapıda kars¸ılıyor. René’nin Çocukları yapıtındaki gibi çocuklarına taç dag˘ıtan René’nin yerine geçen Caty, ziyaretçilerin bas¸ına altın renkli bir taç takıyor ve ‘Kral olun’ diyor. Caty her taçın üstüne René d’Azur Vakfı damgasını da vuruyor. Caty’e göre bu vakıf, sanki René’nin izlerini sürüyor. Zaten sanatçının Süleyman’ın René I˙çin Gazeli, René’nin Çocukları,
Diplomatik Temsilciler ve Azur Beach adlı dört yapıtı da René d’Azur Vakfı adıyla sergileniyor. |
|
